Պեդրո
Մուրադյան

Պեդրո Մուրադյան
Կառավարման ուսումնասիրության կենտրոնի բազմազանության գծով տնօրեն, Արգենտինա

Նախ սկսեմ նրանից, որ չնայած ձեռագրում քննարկվող թեմաների շուրջ մեր հնարավոր տարակարծություններին կամ ընդհանուր տեսակետներին, որոնք շատ են, փաստաթուղթը չափազանց հետաքրքիր է և համաձակ: Հայաստանի և աշխարհի ապագայի շուրջ խորհելու կենսական անհրաժեշտությունը վաղուց հասունացել է, և սա ամենալավ ճանապարհ է մեկնարկելու այդ քննարկումը:

Անգամ եթե մենք համակարծիք ենք, որ անհրաժեշտություն կա վերաիմաստավորելու պետությունների և միջազգային կազմակերպությունների դերակատարումը, դրանց էությունը, կառուցվածքը, գործառույթներն ու գործելակերպը, ապա միայն այն պատճառով, որ դրանք պատշաճ կերպով չեն արձագանքում սոցիալական և անհատական կարիքներին: Այնուամենայնիվ, որքան էլ մեր մտադրությունները լավը լինեն, կարծում եմ՝ մեր նպատակը պետք է լինի այդ կառույցների բարելավումը և ոչ թե դրանց փոխարինումը մասնավոր կամ հատուկ նախաձեռնություններով: 

Պետությունն է այն առանցքային կառույցը, որն ունի անհրաժեշտ կարողություն ապահովելու ժողովրդի անվտանգությունն ու զարգացումը, սակայն իր այդ հիմնական գործառույթն ապահովելու համար այն պետք է արդյունավետ լինի: Ժողովրդի՝ իր առջև դրած նպատակներին հասնելու և զարգացող աշխարհի պահաջներին բավարարելու համար անհրաժեշտ է ոչ միայն ստեղծել արդյունավետ ու նորարար վարչարարական համակարգ, այլև ձևավորել նոր փոխհամաձայնություն (կոնսենսուս), որը թույլ կտա զարգացման նոր մոդելի հիմքերն ստեղծել:

Անշուշտ, կոնսենսուսի ձևավորման առաջնային դաշտը քաղաքականությունն է: Որևէ զարգացում չի կարող լինել առանց քաղաքական շահերի ճիշտ կառավարման, ինչը գոյություն է ունեցել բոլոր զարգացած երկրներում: Քաղաքական հակասությունները կամ առնվազն դրանց ժողովրդավարական դրսևորումները չպետք է անտեսել: Չի կարող զարգացում լինել, եթե դրանից շահում են միայն քչերը: Պետք է հավաքական գործել և դա դիտարկել որպես առաջին կարևորագույն քայլ դեպի ռեսուրսների ավելի արդար բաշխում, ինչն էլ առաջընթացի և քաղաքացիների լավ ապագայի հեռանկար կստեղծի: Հայաստանն այսօր չի կարողանում ապահովել նման հավաքական գործելակերպ, ինչն էլ արտագաղթի հիմնական պատճառն է:

Արդյո՞ք սա նշանակում է, որ մենք բռնապետական ձևի պետության և կառավարման կարիք ունենք: Իհարկե՝ ո՛չ: Ես պարզապես ցանկանում եմ շեշտադրել այն հանգամանքը, որ գալիք դարաշրջանում անվտանգություն, առաջընթաց և արժանապատիվ դերակատարում ունենալու համար պետք է կառուցել այնպիսի պետություն, որը կունենա ռազմավարական տեսլական, ինտեգրված քաղաքացիներ, հստակ տնտեսական մոդել և մարդու իրավունքների լիարժեք իրացում: 

Այս ճանապարհին ծանրակշիռ դերակատարում կարող են ունենալ մասնավոր նախաձեռնությունները, նոր ցանցերը և սփյուռքահայությունը ինչպես վերոնշյալ նպատակները կյանքի կոչելու, այնպես էլ համապատասխան միջավայր ձևավորելու առումով: Վերջինիս ձևավորման արդյունքում հայերը կամ ցանկացած օտարազգի ներկայացուցիչ Հայաստանը կդիտարկի որպես երկիր, որտեղ կարելի է ապագա կերտել: 

Բացի այս առաջնային և դժվարին վերափոխման հրամայականից, գոյություն ունեն ևս երկու կարևորագույն հարցեր, որոնք հնարավոր չէ անտեսել կամ արհամարհել: Առաջինը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունն է: Մեր սահմանների անվտանգությունն ու դրանց հանդեպ հարգանքը չի կարող սակարկվել, և զարգացման ցանկացած մոդել պետք է հաշվի առնի այս գործոնը: Երկրորդը Հայոց ցեղասպանության հարցն է, որտեղ ևս հետքայլ կատարելն անթույլատրելի է:

Ներկայիս աշխարհը շատ տարբեր է անցյալից և շարունակվում է զարգանալ այնպիսի արագությամբ, որը հասանելի չէ երկրների մեծամասնությանը: Որևէ տնտեսական մոդել որդեգրելիս՝ միտված երկրի ներսում և դրանից դուրս մեր ժողովրդի մարդկային ներուժի զարգացմանն ու մակրոտնտեսական կայունության ապահովմանը, պետք է հաշվի առնել այս իրողությունները և լինել ավելի ստեղծարար, հանձնառու ու միասնական:

letter

Երկխոսության հրավեր

ՁԵՐ ԱՆՈՒՆԸ
ՁԵՐ ԱԶԳԱՆՈՒՆԸ
Ձեր էլ. հասցեն
Մենք ուրախ կլինենք ստանալ Ձեր կարծիքը և առաջարկությունները
Շնորհակալություն, Ձեր հաղորդագրությունն ուղարկված է
Ընթերցել {bookname}
Խնդրում ենք լրացնել ներքևի դաշտը ընթերցելու համար
ՁԵՐ ԱՆՈՒՆԸ
ՁԵՐ ԱԶԳԱՆՈՒՆԸ
Ձեր էլ. հասցեն
Ձեր տվյալներն արդեն կան մեզ մոտ
ՆԵՐԲԵՌՆԵՐ

Շնորհակալությո՜ւն գրանցման ձևը լրացնելու համար

Ձեզ ուղարկվել է հղում՝ Էլեկտրոնային հասցեի հաստատման համար։ Կայք մուտք գործելու և անհրաժեշտ փաստաթուղթը ներբեռնելու համար խնդրում ենք անցնել այդ հղումով։