ազգագրագետ, պատմ. գիտ. դոկտոր «Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ», հիմնադրամի տնօրեն, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և, ազգագրության ինստիտուտի գլխավոր գիտաշխատող
Ընթերցողի կարծիքը «Ճամփաբաժանին» ձեռագրի մասին
Կցանկանայի հայտնել մի քանի դիտարկում։
1. Ժամանակին պրն Վարդանյանն ու նրա գործընկերները ներկայացրել էին «Հա-յաստան – 2020» ծրագիրը։ Անձամբ եմ դրա դրույթներն ունկնդրել, եթե չեմ սխալվում, «Սփյուռք-Հայաստան» համաժողովներից մեկի ժամա¬նակ։ Ցանկալի կլիներ այս նոր վերլուծությունը կազմելիս անդրադառնալ նա¬խորդին, վեր հանել դրա իրականացման ու չիրականացման պատ¬ճառ¬ները, քաղված դասերը։ Որքանո՞վ են նման վերլուծություններում առա¬ջարկ¬ված լուծումները դառնում ուղենշային, որչափ է դրանց կապը ռեալ ի¬րականության հետ։ Այո, 91-95-րդ էջերում ինչ-որ չափով խոսվում է դրա մասին, սակայն վերոբերյալ հարցերի պատասխանը չկա։
Ընթերցել
Հիշողության դերն ազգային ինքնության կառուցվածքում. տեսական հարցադրում¬ներ, Երևան, «Նորավանք» ԳԿՀ, 2006, 89 էջ։
Հայ ինքնության պատկերագրությունը։ Հատոր 1. Ցեղասպանության հիշողությունը և Ղարաբաղյան շարժումը (պատ. խմբ.՝ Լ. Հ. Աբրահամյան)։ Երև¬ան, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ., 2009, 428 էջ (Հիշողության ազգա¬գրու¬թյուն. 2)։
«Մենք պետք է կռուենք, եւ ոչ լաց լինենք…». անցեալի եւ ներկայի վերագնահատ¬ման գործընթացը Ղարաբաղյան շարժման համատեքստում. – «Հան¬դէս Ամսօրեայ» հա-յագիտական ուսումնաթերթ, Վիեննա, 2003, էջ 411-468։
Ցեղասպանության հիշողությունը որպես նոր ինքնության ձևավորիչ (1980-ական թվա-կանների վերջ - 1990-ական թվականների սկիզբ). – Պատմա-բանասի¬րա¬¬¬կան հան¬դես, 2005, թիվ 1, էջ 55-66։
Գերմանիայի ֆինանսական փոխհատուցումները հրեությանը. ձևավորու¬մը, գործ¬ըն-թացը, ներկա վիճակը. – Արևմտահայության պահանջա¬տի¬րու¬թյան հիմ¬նա¬խնդիրները. գիտական զեկուցումների ժողովածու, խմբ. Ա. Շահ¬¬նա¬զար¬յան, Հ. Մա¬րության, կազ¬մող-ներ՝ Ա. Արշակյան, Վլ. Վար¬դան¬յան, Երևան, 2009, էջ 91-106։
Հայրենադարձության և աբսորբցիայի իսրայելական փորձից. – 1946-1948 թթ. հայ¬րե-նադարձությունը և դրա դասերը. հայրենադարձության հիմնա¬խն¬դիրն այսօր։ Հա¬մա-հայ¬կական գիտաժողով. զեկուցումների ժողովածու (12-14 դեկտ., 2008 թ.), Երևան, «Լիմուշ» հրատ., 2009, էջ 337-350։
Ցեղասպանության զոհի բարդույթի հաղթահարումը Ղարաբաղյան շարժ¬ման տարիներին. – Վէմ համահայկական հանդես, 2013, թիվ 1, էջ 154-164։
Ցեղասպանության հարյուրամյա հիշողությունը և «ամերիկահայ ազգու¬թյան» ձևավորման գործընթացը. – Հայկական ինքնության խնդիրները 21-րդ դա¬րում. գիտաժողովի նյութեր (խմբ. Արամ Սիմոնյան, Պոլ Հայտոսթյան, Ան¬դրանիկ Տագեսյան, Յուրի Ավետիսյան), Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2013, էջ 42-54։
Թանգարան և հուշարձան (հայոց և հրեաների փորձառության համե¬մա¬տա¬կան վերլուծություն). – Պատմաբանասի¬րա¬կան հանդես, 2014, թիվ 3, էջ 58-79։
Ինքնապաշտպանության ֆենոմենը Հայոց ցեղասպանության տարիներին և հիշատակի օրվա վերաբանաձևման խնդիրը. – «Ցեղասպանագիտական հանդես», թիվ 3 (1-2) [«Առաջին համաշխարհային պատերազմի Կովկաս¬յան ճակատը. Ցեղասպանություն, գաղթականներ և մարդասիրական օգ¬նություն» միջազգային գիտաժողովի նյութեր. Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ, Երևան, 2014 թ. ապրիլի 21-22], 2015, էջ 76-80։
Ինքնութեան «ամրացման» երկու հնարաւորութիւններ Հայաստան-Սփիւռք յարաբերութիւնների համատեքստում. – Սփիւռք եւ ինքնութիւն։ Անթիլիաս, Կիլիկիոյ Հայոց կաթողիկո¬սու¬թեան հրատ., 2018, էջ 219-233։
Հայոց ցեղասպանության նահատակների սրբադասումը՝ որպես մշա¬կու¬թա¬յին երևույթ. – Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի աշ¬խա¬տու¬թյուններ, 1։ Հայ ժողովրդական մշակույթ, XVII։ Ավանդականը և ար¬դիա¬կանը հայոց մշակույթում (խմբ. Հարություն Մարության, Թամար Հայ¬րա¬պետյան, Սուրեն Հոբոսյան), Երևան, ՀԱԻ հրատ., 2018, էջ 54-64։
Հայոց ցեղասպանության տարիներին հայերի իրական և կեղծ փրկության խնդրի շուրջ. – ԼՀԳ, 2018, թիվ 2, էջ 30-60։
Հայ ինքնության պահպանման հիմնախնդիրները Սփյուռքի համայնք¬նե¬րում XXI դարասկզբին. – Ռուսաստանի Դաշնության հայկական սփյուռքը։ Միջազգային գիտաժողով։ Զեկուցումների ժողովածու, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2018, էջ 65-77։
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրվա ձևավորումը, զարգացումները, մերօրյա վիճակը (մաս 1). – Ցեղասպանագիտական հանդես, 6 (1), 2018, էջ 105-129։
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրվա ձևավորումը, զարգացումները, մերօրյա վիճակը (մաս 2). – Ցեղասպանագիտական հանդես, 7 (2), 2018, էջ 103-142։
Из истории сохранения и застройки исторического центра Еревана (XIX – начало XXI века). – Պատմամշակութային ժառանգություն. գիտական և տեղեկատվական հոդվածների ժողովածու։ Պրակ I, Երևան, 2014, էջ 55-83։
“The Issue of the Rescue of Armenians by Ottoman Subjects During the Armenian Genocide,” in Journal of the Society for Armenian Studies, vol. 26 (2017): 39-61.
“Trauma and Identity: On Structural Particularities of Armenian Genocide and Jewish Holocaust.” International Journal of Armenian Genocide Studies 1 (1) (2014): 53-69.
Can Collective Memory of Genocide Lead to Reconciliation? A View from Yerevan. – Prospects for Reconciliation: Theory and Practice. Proceedings of the International Work¬shop. Yerevan, 27 November 2010. Edited by Hranush Kharatyan-Araqelyan and Leyla Neyzi. Bonn, 2011, pp. 24-38.
Iconography of Armenian Identity. Volume 1: The Memory of Genocide and the Karabagh Movement. Yerevan, “Gitutyun”, 2009, 432 p. (Anthropology of Memory, 2).
Այլ հեղինակներ
Հրանտ Բագրատյան
Տնտեսագիտության դոկտոր, Գլոբալ զարգացման և մեգաէկոնոմիայի գիտա-կրթական կենտրոնի ղեկավար, Ռուս-հայկական համալսարան, Երևան
Օլեգ Գաբրիելյան
Փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, Վ․Ի․Վերնանդկու անվան Ղրիմի ֆեդերալ համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետի դեկան
Արմեն Մեհրաբյան
Գյուղատնտեսական ճգնաժամերի գծով միջազգային փորձագետ, «Արմենյակ» ընկերության, առևտրային ապրանքանիշի և www.armeniandinner.com կայքի հիմնադիր: